Hàng chục năm qua đi, Char Aznable vẫn chễm chệ trên những bảng xếp hạng nhân vật phản diện có sức ảnh hưởng nhất trong lịch sử anime. Anh ta không chỉ là biểu tượng mà còn là tiềm thức của Gundamverse, khi mà hễ nhắc đến loạt phim này, người ta có thể bỏ quên nhiều nhân vật chính nhưng tuyệt nhiên Char sẽ luôn là cái tên được nhớ tới.
Năm 2015, series huyền thoại này tái sinh một lần nữa dưới một prequel OVA mang tên Mobile Suit Gundam: The Origin, trở thành sân chơi hoàn hảo để Char được tung hoành và bỏ xa các anime “tổ tiên” về phương diện xây dựng nhân vật. Hãy cùng TopTenHazy tìm hiểu anime có những gì và đáng xem hay không?
- Tên chính thức: Mobile Suit Gundam: The Origin; Kidou Senshi Gundam: The Origin
- Thể loại: Action, Mecha, Military, Sci-Fi, Space
- Studio: Sunrise
- Năm phát hành: 2015
- Số tập: 6
- Rating: 9.23 (Anidb); 8.38 (Myanimelist)
Tóm tắt
Trong tương lai, Trái Đất bị tàn phá buộc con người phải di dân vào vũ trụ và sinh sống trên các Side gồm nhiều Colony không gian. Nhiều năm sau, Zeon Zum Deikun - người lãnh đạo của Side 3 Munzo mong muốn được tự trị tách riêng với người Trái Đất. Không may ông bị ám sát và hai gia tộc dưới quyền xung đột nhau vì ngôi vị. Nhà Zabi với những thủ đoạn của mình đã lên nắm quyền. Thứ duy nhất cản đường họ là hai đứa trẻ mang dòng máu Deikun: Artesia và Casval (sau này là Char Aznable). Với sự trợ giúp của nhà Ral, hai anh em nỗ lực thoát khỏi nanh vuốt của Zabi để trốn về Trái Đất. The Origin kể về hành trình trưởng thành của họ trong bối cảnh tiền đề One Year War - cuộc chiến đẫm máu nhất lịch sử loài người giữa phe Liên minh Trái Đất và phe Cộng Hòa Zeon do nhà Zabi lãnh đạo.
Nội dung
Gundam The Origin đưa người xem quay ngược thời gian một thập kỷ so với anime Mobile Suit Gundam đầu tiên (mình tạm gọi là Gundam 79 vì nó lấy timeline từ UC0079). Mặc dù OVA này ra đời rất muộn (năm 2015) nhưng lại là tiền truyện lấy bối cảnh năm UC0068. The Origin được chuyển thể từ manga cùng tên của tác giả Yasuhiko Yoshiyuki và Tomino Yoshiyuki. Dù là anime “cụ tổ” nhưng những đánh giá của mình dành cho Gundam 79 vẫn do sự trân trọng, cảm phục hơn là khách quan; vì có những yếu tố lỗi thời đã ngăn cản nó trở thành một sản phẩm hoàn hảo trong mắt mình. Đến lần này, cho dù cốt truyện không được thay máu, nhưng The Origin đã lột xác hoàn toàn khỏi các khuyết điểm kia để tự nâng mình lên thành một tác phẩm hết sức chỉn chu.
Bối cảnh chiến tranh chính trị nguy hiểm
The Origin là có thể nói là phiên bản trưởng thành của Gundam 79, và là tất cả những gì Gundam Unicorn đã cố gắng trở thành nhưng không thể. Điều đầu tiên phải kể đến là vì nó không có những đứa trẻ tẩn nhau bằng robot rồi đặt ra những câu hỏi đạo đức mỗi khi giết người hay lỡ yêu người bên phe kẻ thù. Không có chiến lược dàn trận bị đơn giản hóa hay những lý tưởng cao xa như được trích từ trong sách. Thay vào đó, The Origin kể về thế giới của người lớn, đồng nghĩa với câu chuyện nghiêm túc hơn, thực tế và kịch tính hơn rất nhiều.
Thực ra làm phim về chiến tranh cực kì khó bởi chiến tranh vô cùng phức tạp. Nó là hậu quả của một loạt xung đột lợi ích của một cộng đồng, chứ không chỉ riêng cá nhân đơn lẻ nào. Hơn nữa, nó không đơn giản bắt đầu từ một sự kiện bất kỳ, mà gồm một chuỗi các va chạm (do ngoại cảnh hay cố ý) giữa các phe phái được tích tụ leo thang. Nếu đứng bên ngoài miêu tả toàn bộ cuộc chiến thì phạm vi quá rộng, còn chọn đặt góc nhìn ở một nhân vật lại dễ sinh ra chủ quan. Thế nên The Origin lựa chọn một hướng đi khiến người ta chỉ biết vỗ đùi đen đét vì quá tinh vi, quá tính toán. Nó biết tự lượng sức mình bằng cách đi sâu vào một phe (Zeon) và có sự phản chiếu phe còn lại (Liên minh Trái Đất), mặt khác tránh ôm đồm khi dàn dựng tất cả men theo hành trình lớn lên của Char. Khi đó, The Origin đã trở nên trung lập nhất có thể.
The Origin là sân chơi chính trị của Zeon và Liên mình Trái Đất xung quanh xương sườn là nhân vật Char Aznable. Nó không hề đại diện cho góc nhìn của Char, mà chỉ điểm qua những nét chính trong cuộc đời anh xen kẽ các sự kiện chính trị quan trọng. Dù bối cảnh rộng lớn đến đâu thì anime vẫn ý thức được rằng, suy cho cùng cốt lõi của nó vẫn là tiểu sử nhân vật. Nếu như series gốc giúp cho chúng ta dễ dàng phân định phe tốt - xấu, thì The Origin thực tế hơn khi thể hiện lập trường của cả hai bên với một cách kể chuyện trung lập và nghiêm chỉnh. Không hề đánh giá ai đúng ai sai hay thiên vị bên nào, anime chỉ kể chân thực những gì diễn ra, còn lại khán giả tự quyết định. Nó miêu tả đúng sự phức tạp của chiến tranh, thể hiện các nhân vật có hàng trăm động cơ khác nhau. Ngay cả phe Zabi cũng có lý tưởng tốt và đã từng nhân nhượng, còn Liên minh Trái Đất cũng bảo thủ và tự phụ không kém. Đó mới là chiến tranh, không ai tốt hoàn toàn và không ai xấu tột đỉnh, bên nào cũng có lợi ích riêng để theo đuổi dưới cái cớ chính nghĩa.
Cư dân Hatte lạc quan trong khi quân đội Zeon bơm khí độc từ bên ngoài
Sự nghiêm túc của The Origin còn ở những âm mưu, toan tính phức tạp và không ngại hi sinh dàn nhân vật để thể hiện cái thực của thời chiến. Chúng ta không thấy các trận giao tranh chỉ chờ chực lao vào đánh nhau rồi buff niềm tin các kiểu, mà tất cả nằm trong chiến thuật. Sẽ có lúc thắng, có lúc thua, và có những cái chết không làm nên ý nghĩa gì. Vì chiến tranh vốn là như vậy. Có thể kể đến phân đoạn Zabi thả Colony Hatte thuộc Side 2 xuống Trái Đất làm thảm sát một nửa dân số thế giới. Anime theo chân hai nhân vật rất phụ là cư dân Hatte, dù chỉ xuất hiện trên màn hình vài phút, nhưng lại làm nên những cảnh đắt giá nhất của cả bộ phim. Cặp đôi trẻ tràn trề hi vọng về tương lai và hẹn nhau ngắm hoa anh đào ở Nhật Bản, mà không hề biết đó là giây phút cuối cùng của cuộc đời họ. Cả một Colony bị đầu độc và ném xuống Trái Đất bởi chính những người đồng loại, làm tan hoang hàng ngàn giấc mơ đẹp đẽ như vậy. Anime lấy những cảnh phim rất nhỏ nhưng có sức tác động rất lớn để lột tả một cách đau đớn sự tàn nhẫn của chiến tranh.
The Origin rõ ràng là một combo những đề tài rất khó nuốt trôi: chiến tranh + chính trị + quân sự + khoa học viễn tưởng. Nó chứa đựng một lô lốc kiến thức không hề thân thiện với những ai chưa biết đến Gundam UC, nhưng nhờ cách đi sâu character driven như thế này mà không tự biến mình thành một bộ phim tài liệu khô khan về chiến tranh. So với lượng thông tin dày đặc kia, anime chỉ có 6 tập để kể những gì nó muốn. Vì vậy đánh đổi thời lượng với sự siết chặt trong cách kể chuyện, nó nhất quyết không làm chậm câu chuyện để giải thích cho các thông tin. Anime mạch lạc hoàn hảo tới mức khó bới ra được chi tiết thừa; tạo ra phong cách súc tích, gọn ghẽ nhưng vẫn đủ đơn giản để hiểu như một bộ phim điện ảnh. Nhịp phim rất ổn định, ngoại trừ tập 4 hơi rời rạc và yếu hơn các tập còn lại nhưng không đáng kể. Hơn nữa với sự cân bằng tuyệt vời giữa các yếu tố chính trị, hành động, khoa học và drama, tất cả đã khẳng định The Origin vượt hẳn các bức tường cao vời vợi mà series Gundam tự xây cho mình qua hàng loạt anime xuất sắc khác nhau.
Nhân vật
Đằng sau những rung động chính trường và góc khuất u tối nhất trước thời chiến của The Origin, là dàn nhân vật hết sức sắc sảo, đặc biệt là Char với những động cơ bao trùm các đứt đoạn tâm lý được diễn tả vô cùng thuyết phục. Việc đưa một vai phản diện lên làm nhân vật chính là điều rất hiếm thấy trước giờ, nhưng hiệu quả thì luôn mỹ mãn như cách chúng ta có Light (Death note) hay Lelouch (Code Geass). Vì các vai phản diện thường rất cá tính, và theo dõi quá trình họ tha hóa như thế nào luôn hấp dẫn hơn các anh hùng thích ba hoa lý tưởng. Điều thú vị là Char mặc dù là nhân vật ảnh hưởng nhất đến toàn bộ series Gundam UC, nhưng quá khứ của anh lại được giải thích ít nhất. The Origin là cơ hội để chúng ta đi sâu vào thế giới nội tâm của anh ta từ thơ bé cho đến lúc trở thành Ace của Zeon như hiện tại.
Casval Rem Deikun - Édouard Mass - Char Aznable
Char là nhân vật xịn xò nhất của loạt anime Gundam là điều không phải bàn cãi, nhưng The Origin xây dựng hắn ta thậm chí còn ghê hơn, thủ đoạn hơn cả Gundam 79 dù tuổi đời còn rất trẻ. Khi bước vào anime, Char tên thật là Casval lúc này chỉ mới 11 tuổi nhưng đã ý thức được dòng dõi cao quý của mình. Anime đã khắc họa rất tỉ mỉ những tiểu tiết thể hiện lòng kiêu hãnh, tài năng và sự nhạy bén bẩm sinh của nhân vật này. Cậu ta lườm Garma khi thằng nhóc không nghiêm túc trong đám tang của cha nó; luôn luôn đứng canh bên cửa sổ theo dõi tình hình bên ngoài; hay dám ra lệnh ngược lại Kycilia Zabi khi bị ả ta đe dọa… Càng lớn lên, Casval càng thể hiện sự áp đảo tuyệt đối của mình nhờ phong thái lạnh lùng lý trí khó nhân vật nào bắt chước được. Nó toát ra từ cách suy nghĩ, từng nói nói, từng hành động một cách sắc sảo, quyết đoán chứ không phải tỏ vẻ như nhiều nhân vật cool ngầu chúng ta thường thấy.
Char vốn thuộc motip không mới và rất dễ bị ném đá, đó là kiểu nhân vật trả thù cho bi kịch quá khứ. Nhưng điều làm cho vai diễn này vượt lên trên các thể loại trẻ trâu khác, đó là sự cực đoan được kiềm chế và cách trả thù hết sức tinh vi, tính toán. Không gào thét, không khóc lóc, không bao giờ đánh mất bản thân trong thù hận mù quáng, anh ta luôn biết cách lợi dụng mọi tình thế để làm chủ. Nhưng trước khi trở thành Char điềm tĩnh, trưởng thành, quyến rũ của Gundam 79, The Origin đã cho chúng ta thấy một Casval có phần nông nổi, liều lĩnh và tàn nhẫn hơn đúng lứa tuổi thiếu niên khi cá tính chưa được kiểm soát. Cậu ta tráo đổi thân phận để bạn mình chết thay, xúi dục Garma nổi dậy chiếm doanh trại Liên quân, phản bội một đồng đội của mình để diệt khẩu, thân cận kẻ thù để lấy lòng tin…
Sự tàn nhẫn của Char
Phân cảnh ấn tượng nhất thể hiện cá tính đáng sợ của Casval đó là lúc cậu ta đánh bại một điệp viên trong tập 2. Anime đã mồi chài khán giả về sự lạnh lùng độc đoán của Casval qua lời kể của thầy hiệu trưởng. Song song với nó là cảnh cậu ta nổi điên với tên bám đuôi như để chứng minh sự lo sợ của ông thầy là hoàn toàn có cơ sở. Anime lột tả xuất sắc sự tàn bạo của cậu ta qua cách di chuyển chậm rãi đầy mùi đe dọa, qua những cú đấm bạo liệt và đặc biệt là ánh mắt quắc lên sự độc ác. Đỉnh điểm là khi cậu ta vớ được thanh gỗ và lật sang mặt có đinh nhọn để nện thằng kia. Khoảnh khắc này đánh dấu thời kì mới của Casval, khi sự thù hận đã bắt đầu ăn mòn nhân tính khiến cậu ta chủ đích giết người chứ không còn chỉ để tự vệ như trước nữa. Char trong The Origin chưa trưởng thành hoàn hảo như chúng ta thấy trong Gundam 79, nhưng lại được miêu tả rõ nét như một sản phẩm của sự đầu độc tư tưởng chính trị. Rốt cuộc đó cũng chỉ là một cậu bé bị ép phải trưởng thành trong thế giới người lớn.
Artesia Som Deikun - Sayla Mass
Nhân vật chính thứ hai của The Origin là em gái Char - Sayla. Khách quan mà nói anime miêu tả nội tâm và phát triển nhân vật Sayla còn mượt hơn Char, vì động cơ trả thù của Char không quá rõ ràng. Nhưng vì anh ta cá tính quá ngầu, quá mạnh mẽ nên lấn át hoàn toàn câu chuyện. Mình rất thích cách anime đặt hai nhân vật lại gần nhau, ngầm đưa lên bàn cân so sánh trong cùng một tình huống thì hai người có cách suy nghĩ hành động khác biệt, và chúng ta hiểu được tại sao họ lớn lên không cùng chí hướng. Sự trái ngược trong tính cách đã bén rễ ngay từ cách nuôi dạy của cha mẹ. Trong mọi khung hình, Sayla luôn là người được ôm ấp, nuông chiều trong khi Char đứng một mình. Kể cả lúc ba mẹ con nằm ngủ với nhau, người mẹ nằm giữa vẫn quay lưng về phía con trai. Bà dỗ dành Sayla mọi điều trước lúc chia tay mà không hề nói gì với Char. Điều này không có nghĩa là họ không yêu thương Char. Đúng hơn là trong mắt người lớn, cậu ta luôn được nhìn nhận là con trưởng của một vị lãnh tụ hơn là đứa trẻ bình thường và được nuôi dạy độc lập trưởng thành từ bé.
Điều này góp phần ảnh hưởng không nhỏ đến sự hình thành tính cách của Char và Sayla. Trong những ngày đảo chính rối ren, Char nhận biết được tình hình và luôn cảnh giác người ngoài, còn Sayla chỉ lo lắng về con mèo của mình bị bỏ lại ở nhà. Char đường hoàng bước vào phòng nói chuyện với người nhà Zabi trong khi Sayla ngái ngủ bên ngoài. Char đón nhận tin người thân mất bằng nhen nhóm thù hận trong khi Sayla đắm chìm vào đau khổ. Hai đứa trẻ dù cùng trải qua những biến cố như nhau, nhưng một người lý trí lạnh lùng, người còn lại sống bằng cảm xúc. Sự ngây thơ, năng động của Sayla được đặt ở vị thế tương phản tuyệt vời với Char. Nó thể hiện bút lực sắc sảo của tác giả trong việc xây dựng nhân vật, bằng cách đặt họ vào những môi trường thuận lợi và có sức tác động để bộc lộ tính cách nhân vật. Nếu như Char là cậu bé bị ép phải trưởng thành khi trở thành con bài chính trị, thì Sayla trưởng thành tự nhiên qua những bi kịch. Và việc được sống trong môi trường đầy tình yêu cũng như thấu hiểu nỗi đau đã làm cô lớn lên với tính cách nhân hậu, dịu dàng.
Tuyến nhân vật còn lại cũng được đặc tả và phát triển rất tốt. Thành thực mà nói nhiều nhân vật trong Gundam cũ được giới thiệu và giết nhanh tới mức chưa biết rõ họ là ai, thì The Origin đã đi xa hơn một bước để chúng ta thấu hiểu họ. Đặc biệt, anime đặt góc nhìn nhiều hơn về phía Zabi nên các nhân vật bên phe này được thể hiện một cách trọn vẹn, rõ ràng hơn rất nhiều. Anime đã nhào nặn nên những cá tính, động cơ riêng biệt cho từng người khiến chúng ta nhìn về Zabi bằng một đôi mắt khác. Họ phức tạp, đa tầng hơn chúng ta tưởng chứ không hoàn toàn xấu như trong anime gốc nữa: Degwin là một kẻ biết điều, Dozle rất trân trọng gia đình, Garma lại mặc cảm yếu đuối... Dù có thích nhân vật đó hay không thì bạn vẫn thông cảm được tâm lý và mục đích đằng sau, mà không cần thắc mắc tại sao họ lại hành động như vậy. Nhất là Dozle và Garma đã làm chúng ta yêu mến nhà Zabi hơn rất nhiều. Một số nhân vật mới xuất hiện như Jimba Ral hay Teabolo Mass cũng được xử lý rất tuyệt trong cốt truyện, đóng góp vai trò có ý nghĩa cụ thể mà không hề gây cảm giác thừa thãi.
Một điểm cộng nữa là cách xây dựng tương tác mối quan hệ nhân vật rất linh động. Giữa họ luôn đan xen nhiều cảm xúc khác nhau và thay đổi hợp lý qua thời gian. Từ thù thành bạn, từ bạn thành thù, họ có thể vừa căm ghét vừa tôn trọng nhau, họ là anh em một nhà nhưng vẫn dễ dàng lợi dụng nhau. Như cách mà Ramba Ral thù địch với nhà Zabi nhưng vẫn cam chịu làm việc dưới trướng họ; hay một cảnh phim Dozle chĩa súng vào Zena và sau đó không lâu lại hỏi cô làm vợ. Trong đó tương tác và sự chuyển biến giữa Char và Garma được miêu tả rất thú vị, một cặp đôi bạn - thù có cả sự tương trợ, ghen tị, cạnh tranh và thủ đoạn. Kể cả những vai nhỏ cũng được để ý, đơn cử như cậu trung úy Taichi O’Hara vụng về nay trở thành nhân viên tình báo của Zeon, dù nhiều năm qua đi vẫn sâu nặng với một mối tình đơn phương. Nhìn chung, ngoại trừ một vài mối quan hệ được miêu tả hơi vội vàng không đáng kể thì các nhân vật trong The Origin đều rất thật, rất nhiều khía cạnh để người xem cảm thấy hấp dẫn và đồng cảm.
Hình ảnh
Sáu tập phim OVA mất ba năm để thực hiện là đủ hiểu Sunrise đầu tư cho The Origin như thế nào. Art style mang chất old-school hoài cổ với nét vẽ tay là chủ yếu thực sự rất đẹp. Thiết kế nhân vật có sự pha trộn giữa chất cổ điển của Gundam 79 với phong cách mới hiện đại hơn, làm cho các nhân vật trông khá khác biệt với bộ cũ nhưng ưa nhìn hơn và đủ để nhận ra. Rất ấn tượng với cách anime vẽ ngoại hình các nhân vật trung niên, tỷ lệ cơ thể và khuôn mặt sát thực và sắc sảo. Các thiết kế khuôn mặt cực kì chi tiết, có nét nhận dạng riêng biệt và có chiều sâu đến mức khi quay cận cảnh, chúng ta thấy rõ những đường đổ bóng tỉ mỉ theo từng đặc điểm ghồ ghề trên mặt và ánh sáng chiếu vào.
Animation chất lượng rất cao, mượt mà và nhất quán trong suốt anime. Ngoài những ngoại cảnh nhà cửa thì không có bất kỳ khung hình nào có mặt con người mà không được hoạt họa kỹ càng. Loại bỏ hoàn toàn cách cuộn nền hay hình tĩnh như nhiều anime khác, The Origin luôn luôn chuyển động kể cả khi vẽ các trận chiến hoành tráng hay trong các cuộc đối thoại. Biểu cảm nhân vật rất sống động nhờ hoạt họa một cách tỉ mỉ từng chuyển động khuôn miệng, cách nheo mày, mọi cử động nét mặt và ngôn ngữ cơ thể. Nó khiến nhân vật trông rất thật để khán giả nhìn thấu được tâm trạng của họ thông qua vẻ ngoài, hiểu được những cử chỉ thói quen hình thành nên tính cách riêng của từng người.
Cảnh nền đồ sộ và chi tiết
Đối với các thiết kế cơ học, The Origin đã có sự tiến bộ lớn trong việc tái hiện tính thực tế của máy móc, nhìn đúng Real Mecha luôn. Dù vẫn mấy con Mecha quen mặt trong Gundam đời trước nhưng các chuyển động được vẽ rất tinh xảo, chính xác, đặc tả được sự đồ sộ và sức nặng của chúng giống như ngoài đời thực. Các trận chiến làm khá hoành tráng, đặc biệt là trận Loum đẫm máu nổi tiếng đã đem lại thương hiệu Red Comet cho Char, vốn luôn là thứ mà các fan lâu năm khao khát được chứng kiến và giờ họ đã không thất vọng. Điểm trừ duy nhất của bộ này là CGI còn thô và rời rạc với các cảnh 2D, nhất là mấy thể loại máy móc, cây cối và các cảnh khói bụi cháy nổ. Tuy nhiên nó chỉ được dùng nhiều trong tập 6 và phần mở màn tập 1 thôi, còn lại không đáng kể; nên nếu bạn ổn với CGI thì không có vấn đề gì.
Âm thanh
Âm nhạc có thể nói là phần lép vế nhất của bộ này, lép vế là so với quy mô tầm vóc cốt truyện thôi chứ nó vẫn dư sức thể hiện được cảm xúc trong từng phân cảnh. Một vài track cũ trong Gundam 79 được phối lại theo phong cách hiện đại hơn, và những bài mới đều được lồng ghép hiệu quả. Tuy nhiên so với danh tiếng của Gundam vốn luôn gắn liền với dàn OST rất đặc sắc thì mình vẫn kỳ vọng The Origin có nhiều hơn thế này. Về khoản lồng tiếng, một điểm đặc biệt là phần lớn các seiyuu của series cũ đã quay trở lại tiếp tục vai diễn của họ trong The Origin. Mà bạn biết đấy, bộ này ra đời sau Gundam 79 tận 36 năm, đồng nghĩa với việc toàn lão làng 50-60 tuổi lồng tiếng cho nhân vật thanh thiếu niên. Kết quả là giọng nói của một vài nhân vật nghe hơi sượng và già dặn như Ikeda Shuuichi (65 tuổi) vai Char, hay Toru Furya (62 tuổi) vai Amuro Ray. Nhưng mà The Origin là tác phẩm mang tính chất kỷ niệm là chính nên mình sẽ không khắt khe về điểm này.
Tổng kết
Dù là một sản phẩm râu ria ăn theo của dòng Gundam UC nhưng nếu chừng nào anime luôn có chất lượng tuyệt như thế này thì đảm bảo fan không bao giờ quay lưng. Gundam The Origin là bộ phim gần như hoàn hảo về mọi mặt, có sự kế thừa tinh thần của series cũ, vừa biết cách làm mới mình trong một cốt truyện chỉn chu hơn, nhân vật sâu sắc và hình ảnh đẳng cấp hơn. Năm 1979, Mobile Suit Gundam đã trở thành một huyền thoại để rồi ba thập kỷ sau, chính nó lại viết nên một huyền thoại mới. Với sự xuất sắc của mình, có thể khẳng định The Origin chính là đỉnh cao của loạt phim Gundam cho đến hiện tại.
Overall: 9
Người viết: Hazy
* Mọi trích dẫn từ bài viết này xin vui lòng ghi chú nguồn: Toptenhazy