MOBILE SUIT GUNDAM: NÊN BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU VÀ CÓ GÌ ĐÁNG XEM

Để xem và hiểu được một anime Gundam nào đó thì bạn không nhất thiết phải là fan của Gundam. Ví dụ như anime gần đây nhất Iron Blooded Orphans hoàn toàn độc lập, diễn ra trong bối cảnh riêng tách biệt với phần lớn Gundam multiverse (Các vũ trụ Gundam) nên có thể xem lẻ được.

Bài viết dưới đây bao gồm những đánh giá chủ quan của mình, dành cho các bạn muốn biết loạt phim Gundam kể về cái gì nhưng không biết nên bắt đầu từ đâu. Mình sẽ tổng hợp lại nhiều vũ trụ Gundam và các anime diễn ra ở mỗi vũ trụ đó, hy vọng đáng để các bạn bỏ thời gian ra đọc.

I. Universal Century (Kỷ nguyên vũ trụ)

Là gì? Là timeline (tuyến thời gian) đầu tiên của loạt phim Gundam, bắt đầu với Mobile Suit Gundam năm 1979 – anime Gundam đầu tiên được công chiếu. Thuộc timeline lâu đời nhất nên bộ phim này cũng để lại dấu ấn văn hóa đậm nét nhất. Nếu bạn từng xem qua các parody hay tranh ảnh về Gundam thì hầu hết trong số đó đều từ đây mà ra. Phần lớn các phần của series Gundam đều diễn ra trong timeline Universal Century (UC).

Về nội dung? Kể về các sự kiện của One Year War (Chiến Tranh Một Năm), một cuộc xung đột giữa Trái Đất và các thuộc địa không gian đối địch. Liên bang Trái Đất được coi là phe chính diện, còn Cộng hòa Zeon là phe phản diện. Những anime thuộc Universal Century thường sử dụng hình tượng chủ nghĩa phát xít. Những bộ này rất dễ nhận ra vì các lực lượng Liên bang và Zeon mặc đồng phục rất đặc trưng.

Nên xem gì trước? Mobile Suit Gundam, khởi nguồn của toàn bộ loạt phim.

Các anime trong timeline này? Dưới đây là toàn bộ các anime thuộc Universal Century (UC), kèm theo lời bình những bộ nào đáng xem.

1. Mobile Suit Gundam: The Origin - UC 0068

Năm phát hành: 2015 - ?

Là gì? Câu chuyện về nguồn gốc của One Year War. Anime này kể về Char khi cậu vẫn còn là một đứa trẻ và những âm mưu chính trị đã tạo ra Cộng hòa Zeon.

Có đáng xem? Có.

Tại sao? Xây dựng một mặt rất con người và lôi cuốn về bộ máy chính trị, điều mà không được giải thích đầy đủ trong Mobile Suit Gundam.

2. Gundam MS IGLOO: The hidden One Year War - UC 0079

Năm phát hành: 2004

Là gì? Một DVD gồm 3 phần ra mắt năm 2004, xoay quanh đội kỹ thuật của Zeon và cuộc đua của họ trong việc tạo ra những công nghệ mà quân đội yêu cầu.

Có đáng xem? Không.

Tại sao? Đề cập đến một số nguyên nhân sâu xa tại sao Zeon thua trong cuộc chiến. Tuy nhiên bộ này không đáng xem. Phần hoạt họa CGI giống như một thử nghiệm kỳ quái trong toàn bộ loạt phim Gundam.

3. Mobile Suit Gundam - UC 0079

Năm phát hành: 1979

Là gì?  Bắt đầu từ phần giữa của One Year War, tập trung vào sự đối đầu giữa Amuro và Char, hai chiến binh mobile suit chủ chốt của Liên bang và Zeon.

Có đáng xem? Có.

Tại sao? Đây không chỉ là nền tảng của Universal Century, mà còn được xem là “ông tổ” của tất cả các anime Gundam. Nó giới thiệu khái niệm vũ khí “mobile suit” mà bất cứ phần nào trong Gundam cũng có. Gồm 43 tập và là anime điển hình thập niên 70, nó có thể sẽ hơi khó xem đối với các khán giả đương đại. Mobile Suit Gundam - The Movie Trilogy là tập hợp 3 bộ phim tóm tắt lại 43 tập này (Nếu bạn không có thời gian chiến hết 43 tập thì có thể xem ba movie này để hiểu sơ qua cốt truyện mặc dù đã bị lược khá nhiều).

4. Mobile Suit Gundam: The 08th MS Team - UC 0079

Năm phát hành: 1996 - 1999

Là gì?  Một câu chuyện ngoài lề trong One Year War kể về một đơn vị trên mặt trận Đông Á.

Có đáng xem? Có

Tại sao? Một ngoại truyện đầy ắp tính nhân văn. 08th MS kể về những chiến binh rất đời thường. Nếu như Mobile Suit Gundam phác họa công việc của những con át chủ bài và tướng lĩnh hàng đầu thì 08th MS cho ta một góc nhìn khác về những con người bình thường trong suốt thời kỳ chiến loạn.

5. Mobile Suit Gundam 0080: War in the Pocket - UC 0079-80

Năm phát hành: 1989

Là gì?  Một ngoại truyện trong One Year War, nhân vật chính là một đứa trẻ phải đối mặt với thảm họa chiến tranh đột nhiên ập đến.

Có đáng xem? Có

Tại sao? Phản ánh hiện thực chiến tranh mà không đạo lí khô khan. Chỉ gồm 6 tập phim, nhưng series này đáng xem đến từng phút.

6. Mobile Suit Gundam 0083: Stardust Memory - UC 0083

Năm phát hành: 1991 - 1992

Là gì?  Sau One Year War, Liên bang đột nhiên trở mặt. Chuyện gì đã xảy ra? Stardust Memory sẽ cho bạn câu trả lời.

Có đáng xem? Có lẽ.

Tại sao? Đây là tiền truyện của Zeta Gundam, thiết lập những điểm chính trong cốt truyện cho series tiếp theo. Gồm 13 tập phim, dù không xem bạn vẫn có thể hiểu được nội dung của Zeta, nhưng các fan khá là thích phần này vì có những màn action hoành tráng.

7. Mobile Suit Zeta Gundam - UC 0087

Năm phát hành: 1985 - 1986

Là gì? Tiếp nối các sự kiện trong Mobile Suit Gundam với nhân vật chính mới Kamille và một câu chuyện mới về Char.

Có đáng xem? Có.

Tại sao? Phê phán những chính sách thiếu sáng suốt của Liên bang sau trận chiến, xóa mờ ranh giới giữa thiện và ác, chuẩn bị cho một cuộc xung đột phức tạp sắp bùng nổ từ nhiều phe phái.

8. Mobile Suit Gundam ZZ - UC 0088

Năm phát hành: 1986 - 1987

Là gì?  Về những sự kiện ngay sau Zeta Gundam.

Có đáng xem? Không

Tại sao? Được đón nhận một cách nghèo nàn vì nó đã biến nội dung tăm tối của Zeta thành một màn hài kịch rỗng tuếch. Nó không được phát hành ngoài Nhật Bản nên cũng không quan trọng lắm.

9. Mobile Suit Gundam: Char's Counterattack - UC 0093

Năm phát hành: 1988

Là gì?  Một movie quay trở lại câu chuyện về Char và Amuro, hoàn thiện nốt arc của họ.

Có đáng xem? Có lẽ

Tại sao? Nhân vật chính không dễ ưa lắm nhưng lại xuất hiện với tần suất dày đặc, bộ phim chỉ được đánh giá ở tầm trung. Tuy nhiên, các fan trung thành của Gundam sẽ muốn xem để biết được cái kết.

10. Mobile Suit Gundam Unicorn - UC 0096

Năm phát hành: 2010 - 2014

Là gì? Chính thức bắt đầu vào UC 0001, một phần ngắn mở đầu cho câu chuyện chính. Xoay quanh hậu duệ cuối cùng của Cộng hòa Zeon, đánh một dấu mốc quan trọng trong Universal Century.

Có đáng xem? Có

Tại sao? Tốc độ ra tập mới siêu rùa bò suốt từ năm 2010 đến tận 2014 mới hết 7 tập, nhưng lại có chất lượng production value cao nhất trong toàn bộ series Gundam.

11. Mobile Suit Gundam Gundam F91 - UC 0123

Năm phát hành: 1991

Là gì? Cuộc chiến chống lại những kẻ xâm lược đến từ sao Mộc của các thuộc địa vùng biên giới.

Có đáng xem? Không

Tại sao? Theo dự tính ban đầu series này sẽ gồm 50 tập, sau đó rút ngắn còn 12 tập, cuối cùng thì thành movie luôn. Nhịp phim thực sự rất tệ. Ngoài ra một bộ khác là Mobile Suit Crossbone Gundam nếu được phát sóng ở phương Tây thì hẳn nhiều người sẽ thích, vì có những bộ suit giống cướp biển.

12. Mobile Suit Victory Gundam - UC 0153

Năm phát hành: 1993 – 1994

Là gì? Một phi công 13 tuổi phải điều khiển chiếc Victory Gundam chống lại Đế quốc hùng mạnh Zanscare.

Có đáng xem? Không.

Tại sao? Một trong những sai lầm lớn nhất là phần này không phù hợp với Universal Century. Đế quốc Zanscare không biết ở đâu nhảy ra, mốc thời gian thì hoàn toàn cách xa One Year War, và dường như không có bất cứ chi tiết gì liên quan đến timeline này.

13. G-Savior - UC 0223

Năm phát hành: 2000

Là gì? Chiến tranh giữa Trái đất và thuộc địa vì nạn đói.

Có đáng xem? Không (x1000 lần)

Tại sao? Bạn không bao giờ nên xem cái thứ này đâu. Một live-action diễn xuất quá nghèo nàn và cốt truyện tệ hại. Suốt cả một bộ phim mình còn chẳng tìm được cái gì để khen, nên thôi tốt nhất là quên nó đi. May mà phần này không được công chiếu ở phương Tây (mặc dù được quay ở Canada).

II. After Colony (Hậu thuộc địa)

Là gì? Giai đoạn này ra mắt vào những năm 95 ở Nhật và đầu thế kỷ 21 ở Mỹ. Nó được chiếu trên khung giờ Toonami của Cartoon Network và đã giúp anime mecha trở nên phổ biến với thế hệ khán giả phương tây mới.

Về nội dung? Cũng giống như Universal Century, chiến tranh nổ ra giữa Trái Đất và các thuộc địa không gian. Tuy nhiên, lần này người xem lại dễ đồng cảm với phe thuộc địa hơn. Mỗi thuộc địa không gian đều tự phát triển một mobile suit riêng (Gunpla bán tốt hơn). Cộng với sự xuất hiện của một kẻ thù đeo mặt nạ (aka Char), đây giống như kể lại Universal Century với chủ đề tương tự nhưng có sự thay đổi đáng kể. Mặc dù gọi là thời kỳ “hậu” thuộc địa (After Colony), nhưng những thuộc địa này không phải hoàn toàn tận diệt, mà đây là thời kỳ sau khi chúng được tạo ra.

Nên xem gì trước? Gundam Wing, nếu bạn nhất thiết cần xem trước.

Các anime trong timeline này?

14. Mobile Suit Gundam Wing

Năm phát hành: 1995 – 1996

Là gì? Năm nam phi công điều khiển các mobile suit ở tiền tuyến cuộc nổi loạn của các thuộc địa chống lại Trái đất. Theo mạch truyện, họ dần trở nên gắn bó và hợp tác với nhau, đồng thời tự tìm những lý do chiến đấu cho riêng mình.

Có đáng xem? Rất buồn khi phải nói ra điều này, nhưng câu trả lời là không.

Tại sao? Các con dân thời Toonami có lẽ từng rất yêu thích Gundam Wing, nhưng đó là vì chúng ta không biết bộ nào hay hơn. Nhịp phim bất ổn và plot đầy lỗ hổng. Nó được hâm mộ như vậy chắc vì các fan lâu năm của Gundam Wing hồi đó còn nhỏ tuổi.

15. Mobile Suit Gundam Wing: Endless Waltz

Năm phát hành: 1997

Là gì? Một movie tiếp nối các sự kiện trong Gundam Wing và tiết lộ thêm về những bộ suit được nâng cấp và hé lộ quá khứ của các phi công.

Có đáng xem? Không.

Tại sao? Mặc dù cốt truyện khá hơn hẳn so với Gundam Wing, nhưng khi tách riêng ra thì không hay lắm. Bạn sẽ phải xem hết 49 tập của series trước mới có thể hiểu được phần này.

III. Comic Era

Là gì? Timeline này ra mắt từ năm 2002 ở Nhật và 2004 ở các nước phương Tây. Đây là lần đầu tiên Gundam xây dựng những nhân vật với ngoại hình moe hiện đại hơn, mắt to, thân hình thướt tha, và những mobile suits cũng thanh lịch như vậy.

Về nội dung? “Naturals”, người Trái Đất chính gốc, phải đấu tranh vì quyền sống trước những người được biến đổi gen sống trong không gian được gọi là “Coordinators”. Phần này cũng có một kẻ thù đeo mặt nạ bí ẩn.

Nên xem gì trước?  Gundam Seed theo đúng thứ tự thời gian.

Những anime trong dòng timeline này?

16. Mobile Suit Gundam Seed

Năm phát hành: 2002 - 2003

Là gì? Một “Coordinators” trẻ chọn đồng minh với Trái Đất thay vì phe đồng loại. Cũng giống như công thức của Gundam Wing, năm chàng phi công hấp dẫn sẽ cần một nhân vật nữ để cổ vũ tinh thần.

Có đáng xem? Có lẽ.

Tại sao? SEED có rất nhiều nét tương đồng với anime gốc Mobile Suit Gundam, nhưng tạo cảm giác mới mẻ hơn. Tuy nhiên, hội thoại lại rất khô cứng và khó có thể vượt qua bản gốc. Nhưng dù sao đây lại là một trong những phần có nhạc phim hay nhất trong toàn Gundam.

17. Mobile Suit Gundam Seed Destiny

Năm phát hành: 2004 – 2005

Là gì? Phần tiếp theo khá tăm tối sau sự kiện ở Gundam Seed. Nó cố gắng trở thành Zeta Gundam thứ hai của Mobile Suit Gundam SEED, nhưng cả hai bộ này đều không thực sự hay.

Có đáng xem? Không.

Tại sao? Vừa u ám vừa tươi sáng nhưng không hề hài hòa. Những vụ nổ, cánh tay đầy máu rơi trên mặt đất, một đứa trẻ òa khóc. Chuyển cảnh: cảnh xuân nóng bỏng trên tàu chiến. Cái mệ gì vậy?

18. Mobile Suit Gundam Seed C.E. 73: Stargazer

Năm phát hành: 2006

Là gì? 3 tập, mỗi tập dài 20 phút chiếu trên web, kể về Phantom Pain – một nhóm các nhân vật phụ trong Gundam Seed Destiny.

Có đáng xem? Không.

Tại sao? Hầu như không liên quan đến cốt truyện chính, với cả cũng không có bản tiếng Anh.

19. Mobile Suit Gundam Seed MSV Astray

Năm phát hành: 2004

Là gì? Hai tập phim ngắn dài năm phút tóm tắt lại Stargazer.

Có đáng xem? Không.

Tại sao? Không được công chiếu và cũng chẳng có gì đáng nhớ.

IV. Our Century (Kỷ nguyên của chúng ta)

Là gì? Đây là nhóm duy nhất trong toàn bộ series Gundam lấy bối cảnh cùng thời với người xem. Các nhân vật là người bình thường với những khả năng hết sức bình thường và là fan Gundam.

Về nội dung? Trong một tương lai không xa ở Trái Đất, tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi đều tự tạo Gunpla – những mẫu Gundam bằng nhựa – và cho chúng đấu với nhau trên các đấu trường công nghệ cao để giải trí và kiếm lời. À, vẫn có kẻ thù đeo mặt nạ, nhưng chắc các bạn cũng đoán ra hết rồi.

Nên xem gì trước? Gundam Build Fighters.

Các anime trong timeline này?

20. Gundam Build Fighters

Năm phát hành: 2013 - 2014

Là gì? Hai người bạn lập nhóm để trở thành những Gundam Build Fighters giỏi nhất thế giới.

Có đáng xem? Có.

Tại sao? Câu chuyện này để quảng cáo trá hình cho đồ chơi Gundam, nhưng cốt truyện và nhân vật hấp dẫn đã tạo nên sức hút của nó. Trong này còn có nhiều parody, cameo và nhiều thứ liên quan đến các anime Gundam khác, nên tốt hơn là bạn không nên xem cái này trước.

21. Gundam Build Fighters Try

Năm phát hành: 2014 – 2015.

Là gì? Lần này thì là ba người bạn hợp tác để trở thành những Gundam Build Fighters giỏi nhất thế giới.

Có đáng xem? Có

Tại sao? Mặc dù không được đón nhận như phần trước nhưng Try là anime do fan Gundam làm dành riêng cho các fan Gundam. Niềm đam mê của những người sáng tạo bộ phim này đã làm tỏa sáng mọi cảnh phim.

V. One-shot Centuries (Các kỉ nguyên độc lập)

Là gì? Nhiều anime Gundam diễn ra trong timeline độc lập và hoàn toàn không liên quan gì đến các bộ Gundam khác – ngoại trừ mấy cái như là mobile suit và kẻ thù đeo mặt nạ. Bạn không cần xem các phần trước của Gundam thì vẫn có thể hiểu và theo dõi được phần này.

Nên xem gì trước? Gì cũng được, tất cả đều có cốt truyện độc lập. Có thể xem các phần anime dưới đây mà không cần tuân theo bất cứ trình tự nào cả.

22. After War - Gundam X

Năm phát hành: 1996.

Là gì? Trái đất giai đoạn Hậu khải huyền, một tên cướp trẻ tuổi đang vật lộn để sống sót. Nhưng sau khi gặp một cô gái bí ẩn, anh ta quyết định lái mobile suit để cứu cô ấy.

Có đáng xem? Có lẽ

Tại sao? Phần này vẫn chưa được hợp pháp hóa, nhưng với phiên bản tiếng Anh sắp tới và Gundam Build Fighters thúc đẩy việc quảng bá, đây có thể là sản phẩm vượt thời đại của những năm 90.

23. Future Century - Mobile Fighter G-Gundam

Năm phát hành: 1994 – 1995.

Là gì? Các thuộc địa không gian đồng ý tổ chức “Gundam Fights” trên chiến trường. Thuộc địa của người chiến thắng sẽ giành được quyền cai quản toàn bộ thuộc địa khác trong vòng 4 năm. Trong lúc đó, một đấu sĩ đến từ Nhật Bản đang trên hành trình tìm kiếm em trai.

Có đáng xem? Có lẽ.

Tại sao? Sẽ khá là vô trách nhiệm nếu đề cử một anime hoàn toàn phi thực tế, cường điệu hóa nhân vật và phóng đại các kỳ thị văn hóa (một số thứ khá là khó chịu). Tuy nhiên tiết tấu nhanh và những chi tiết độc đáo của G-Gundam - ví dụ Mã Gundam được điều khiển bởi chính một con ngựa - lại được fan yêu thích ngoài mong đợi.

24. Anno Domini – Mobile Suit Gundam 00

Năm phát hành: 2007 – 2008.

Là gì? Ba phe phái tranh giành nhau nguồn tài nguyên có hạn. Để phá vỡ sự cân bằng quyền lực, một tổ chức thứ tư được gọi là Celestial Being đã chế tạo ra siêu vũ khí khổng lồ, đó chính là năm Gundam.

Có đáng xem? Không

Tại sao? Phần này hứa hẹn nhiều tiềm năng, nhưng dần trở thành một mớ hỗn tạp vì các nhân vật không mấy dễ chịu và lỗ hổng plot Deus Ex Machina. Season đầu thì có thể tạm ổn, nhưng season tiếp theo sẽ đẩy bạn xuống vực luôn. Tuy nhiên, nó vẫn thành công về mặt thương mại xứng đáng có một movie riêng Awakening of Trailblazer. Dù vậy movie này cũng không đáng xem nốt.

25. Advanced Generation – Mobile Suit Gundam AGE

Năm phát hành: 2011 – 2012.

Là gì? Câu chuyện được kể ở ba đoạn thời gian, với nhân vật chính là Flit từ khi còn là một đứa trẻ, trưởng thành và về già với quả đầu rất chi phá cách.

Có đáng xem? Không

Tại sao? Phần này được các fan rất kì vọng vì liên quan đến công ty video game Level 5. Thiết kế nhân vật rất tuyệt như mong đợi, nhưng anime này lại không tận dụng được cốt truyện giống game.

26. Regild Century - Gundam Reconguista in G

Năm phát hành: 2014 – 2015.

Là gì? Loài người bước vào thời kỳ hòa bình vũ trụ nhờ một tôn giáo anti công nghệ. Một chàng trai trẻ quyết định lái một mobile suit không rõ xuất xứ, và điều đó làm thay đổi cuộc đời cậu mãi mãi.

Có đáng xem? Không

Tại sao? Kể chuyện rất lộn xộn, chắc phải xem hết cả cái series này bạn mới hiểu được chuyện gì đang diễn ra. Các nhân vật đổi phe liên tục và không có ai hành động có động cơ rõ ràng. Đây giống như sequel của một câu chuyện không hề tồn tại vậy.

27. Correct Century - Turn A Gundam

Năm phát hành: 1999 – 2000.

Là gì? Trái đất vẫn bình yên cho đến khi các cư dân định cư trên mặt trăng vốn đã bị lãng quên, nay lại bất ngờ quay trở về Trái đất.

Có đáng xem? Có

Tại sao? Với âm nhạc của Yoko Kanno và thiết kế mecha bởi Syd Mead, người đứng sau các thiết kế của Blade Runner, Aliens và Tron, thì đây là một trong những anime có phần hình ảnh và âm nhạc độc đáo nhất trong tất cả các anime Gundam. Không những thế, nó còn có nhân vật chính và cốt truyện nghiêm túc, dễ chịu, rất phù hợp với những ai muốn khám phá một thế giới mới.

Trên đây là những ý kiến của mình, và tất nhiên là chín người mười ý, khẩu vị của mình không thể giống tất cả các bạn được. Nhưng mình hy vọng bài viết này có thể góp phần định hướng cho bạn trên hành trình khám phá Gundam. Với 27 anime, chắc chắn sẽ có bộ nào đó trong đây làm bạn hài lòng.

Anime Gundam đầu tiên bạn từng xem là gì? Nếu bạn có thể quay ngược thời gian và bắt đầu lại từ đầu, bạn sẽ chọn phần nào trước? Hãy cùng chia sẻ nhé!

Nguồn: Anime News Network

Người dịch: Celery

*Mọi trích dẫn từ blog này xin vui lòng ghi rõ nguồn: http://toptenhazy.blogspot.com