ANIME REVIEW: THE IRRESPONSIBLE CAPTAIN TYLOR

Koichi Mashiro là người đứng sau bộ ba "girls with guns" làm nên tên tuổi của Bee Train: Madlax, Noir và El Cazador de la Bruja. Mặc dù phong độ chưa ổn định lắm, có những tác phẩm khá đặc sắc như Hyouge Mono, .hack//Sign, Phantom nhưng cũng có vài bộ bị ném đá mạnh như Blade of the Immortal, song ông là một đạo diễn có phong cách riêng độc đáo. Nhìn chung anime của ông thường có nội dung khá nặng nề, cách xây dựng không khí rất đặc trưng, pacing thì chậm vô biên và ưa chuộng dùng nhạc. Tuy nhiên đến The Irresponsible Captain Tylor thì rất khác, hoàn toàn không nhận ra một chút bóng dáng của Koichi Mashiro trong này. Sau khi xem xong thì chỉ muốn nói một câu là ông nên quay về làm comedy. Sự thể hiện đáng khen ngợi của tác phẩm đủ để liệt nó vào hàng ngũ những anime kinh điển đáng xem nhất ở thể loại này.

• Tên: The Irresponsible Captain Tylor (Musekinin Kanchou Tylor)
• Studio: Tatsunoko Production
• Năm phát hành: 1993
• Số tập: 26
• Rating: (Anidb) 7.57; (Myanimelist) 7.98

Tóm tắt

Câu chuyện xoay quanh Justy Ueki Tylor, một chàng trai 20 tuổi gia nhập quân đội những mong một cuộc sống thoải mái theo như quảng cáo và một số tiền lương hưu kha khá khi về già. Anh may mắn cứu được một cựu đô đốc trong một vụ bắt cóc, nên được thăng chức thành thuyền trưởng của con tàu không gian Soyokaze. Tuy nhiên đây là nơi tập hợp những thành viên hổ lốn từ khắp nơi gửi về, liệu Tylor có thể xoay xở được?

Nội dung

Là một bộ comedy thuần túy nên The Irresponsible Captain Tylor không nặng về nội dung. Đây là phần yếu nhất của tác phẩm, nhưng vẫn là điểm sáng trong thể loại anime hài. Tại sao? Vì nó có plot, có nghĩa là joke được xây dựng dựa trên tình huống và nhân vật; chứ không rập khuôn kiểu hài ngẫu nhiên, đối thoại nhạt nhẽo rồi chèn biểu cảm sốc để chọc cười. Anime parody đủ thể loại phim ảnh kinh điển, nhất là space opera. Ví dụ như tàu Soyokaze theo mẫu chiến hạm trong Space Battleship Yamato, có tập thì thi sắc đẹp kiểu Miss Macross, nhiều nhân vật và tổ chức thì dựa trên Gundam và Star trek, có một thành viên còn đeo mặt nạ và lấy luôn tên Jason (Friday the 13th)...

Mà nếu như không hiểu parody thì các tình tiết ngược đời trong The Irresponsible Captain Tylor vẫn có thể khiến bạn cười rất nhiều. Cứ tưởng tượng một thanh niên vô địch về khoản lười biếng, cẩu thả và ngu ngốc lại đi làm chức vụ hết sức quan trọng là thuyền trưởng một con tàu vũ trụ thì sẽ hay ho như thế nào. Đầu tiên Tylor đăng kí vào quân đội đúng lúc chiến tranh nổ ra nên được tuyển thẳng. Sau đó anh ta vượt qua vòng khám sức khỏe vì "cưa đổ" em A.I, rồi tình cờ cứu một ông đô đốc nên được làm thuyền trưởng. Cứ thế anime xây dựng hàng loạt tình huống may mắn vô biên để "nâng cấp" Tylor. Anh ta làm những việc rất ngớ ngẩn nhưng trùng hợp thần thánh làm sao luôn là người đắc lợi. Kiểu hài như vậy không bao giờ là nhàm chán, khán giả luôn hứng thú chờ xem anh chàng sẽ làm ăn ra sao trước những thử thách khủng hơn nữa.

Thể loại comedy mà kết hợp với chiến tranh không gian như thế này khá là hiếm. Một bên thì nghiêm túc, một bên thì vui vẻ không dễ để hài hòa chút nào, vậy nhưng đạo diễn Koichi Mashiro đã thành công. Ông không cố làm anime "tỏ vẻ nguy hiểm" hay trở nên nhảm nhí, mà giữ một kiểu hài dí dỏm, khôn ngoan và dễ chịu. Trong những cảnh vui nhộn thi thoảng lại đan cài khéo léo một số khoảnh khắc lắng lại, như lúc cả đoàn chạy ra cửa sổ nhìn ngắm không gian vũ trụ thơ mộng bên ngoài; hay vị cựu đô đốc ngồi trên xe lăn với quân phục đẹp đẽ, giơ tay chào con tàu chiến thắng trở về. Tuy vậy The Irresponsible Captain Tylor không phải là anime người ta trông đợi ở ý nghĩa chiều sâu. Mặc dù bộ phim châm biếm nhẹ nhàng về chiến tranh và lối sống trong quân đội, nhưng trên hết, hãy xem vì tính giải trí tuyệt vời của nó.

Bên cạnh đó, bộ phim còn rất đáng khen trong việc xây dựng bối cảnh. Thông thường anime hài không được đầu tư về mặt này, nhưng The Irresponsible Captain Tylor thì world-building khá chăm chút. Tatsunoko Production từng làm các bộ mecha, space opera như Kikou shouseiki Mospeada (1983), Macross (1987), Tekkaman blade (1992)… nên tỏ ra khá chắc tay ở khoản này. Dễ thấy nhất là tộc người Raalgons có nền văn hóa và điều kiện sống khác con người, nên về lâu dài con người sẽ sinh bệnh vì không thích nghi được. Những con tàu của họ mang hình dạng và kiến trúc lạ, có những công nghệ bí ẩn và tiên tiến. Cơ thể người Raalgons, các loài sinh vật và cách ăn mặc cũng rất đặc trưng. Mặc dù các chi tiết trên đều không được giải thích tường tận nhưng với mặt bằng của anime hài thì world-building ở đây hơn cả mong đợi.

Một bộ phim dù hay đến đâu thì cũng khó tránh khỏi mắc lỗi, The Irresponsible Captain Tylor không là ngoại lệ. Phần đầu anime mang không khí khá thoải mái, song những tập cuối lại thêm drama làm mạch phim trầm hẳn đi. Rất không hoan nghênh kiểu anime đang vui nhộn tự dưng nổi hứng "thanh niên nghiêm túc" bằng một drama gượng ép nào đấy. Nó không chỉ đi ngược với hình tượng Tylor xuyên suốt anime, mà còn được xử lí một cách dễ dãi. Tylor không phải một kẻ chán đời, trầm ngâm và suy tư. Đâu rồi vị thuyền trưởng phóng khoáng, tưng tửng vô tư của chúng ta? Nếu không mắc phải vấn đề này thì hẳn anime sẽ dễ enjoy hơn nhiều.

Nhân vật

Từ trái qua phải: Azalyn, Harumi, Yuriko, Dom, Yamamoto

Anime sở hữu một lượng nhân vật khá đông đảo. Vì họ được xây dựng để phục vụ mục đích comedy là chính nên tính cách đơn giản và đặc trưng, không ai giống ai. Khá hay ho là tên các thành viên trên Soyokaze được đặt theo nhiều ngôn ngữ như tiếng Anh, Nhật, Hàn… để thể hiện con tàu hổ lốn, mọi người đến từ nhiều nơi khác nhau. Nổi bật trong số này là cô nàng Yuriko giàu tinh thần trách nhiệm luôn là người chấn chỉnh Tylor. Thuyền phó Yamamoto thì trọng danh dự và chức tước, thường hớn hở ra mặt mỗi khi được phong làm thuyền trưởng tạm thời. Nữ hoàng Azalyn của tộc Raalgons hùng mạnh lại là một cô bé bướng bỉnh và non dại. Cuối cùng nữ y tá xinh đẹp Harumi có lẽ là nhân vật phát triển nhất trong anime với những mâu thuẫn nội tâm thú vị. Tuy nhiên hầu hết các nhân vật còn lại đều không có chiều sâu và phát triển gì, cũng không thúc đẩy cốt truyện. Họ chỉ đủ tốt trong vai trò của mình.

Song những gì các vai phụ còn thiếu sót thì dễ dàng bị lu mờ bởi vai chính quá tuyệt vời. Có thể nói Tylor là một trong những nam chính hay nhất trong giới anime nói chung. Tylor được cho là phiên bản parody của Yang Wen-li (Legend of the galactic heroes), vốn là một nhân vật cực kì đặc sắc, cảm tưởng như không một ai xem bộ này mà không thích anh ta. Buồn cái là Tylor không có được bộ óc thiên tài như thế mà lại hội tụ những nét dở nhất của anh này: lười, xoàng xĩnh, bất cần, thích an nhàn không có tham vọng gì. Phải nói là ver.2 thì thường khó có cửa sánh với hình mẫu gốc, nhân vật mẫu càng thành công như Yang wen-li thì càng khó. Vậy nên những người thực hiện nên vỗ ngực tự hào vì họ không biến Tylor thành một phiên bản thất bại, mà thực sự tạo nên một hình tượng riêng với cá tính độc đáo không hề kém cạnh.

Tên đầy đủ là Justy Ueki Tylor, đọc gần giống với tiếng Anh là "Just lucky" Tylor để nói về độ may mắn ảo tung chảo của anh chàng. Thường thì một khi đã làm lãnh đạo thì phải có một số phẩm chất tốt đẹp nhất định. Giờ hãy nghĩ ngược lại, một nhà lãnh đạo ngố tàu, não mượt, hám gái, luộm thuộm, vô tổ chức, vô trách nhiệm, nói chung không được cái gì. Và chúng ta có Tylor. Anh ta nhậm chức đúng vào ngày 1-4 UC 6988 đủ thấy tác giả troll cỡ nào. Tylor nhập ngũ vì tin rằng đó là công việc dễ dàng mà lương cao. Mệnh lệnh đầu tiên sau khi làm thuyền trưởng là khi các phi hành đoàn gây lộn, anh ta phán một câu: "thích làm gì thì làm". Mỗi khi ngồi vào ghế chỉ huy thì toàn ngủ hoặc nhàn nhã uống trà, bị cấp dưới phản đối thì lấy le "ở đây ai to nhất". Tính cách trái khoáy này làm mọi người xung quanh mất ăn mất ngủ.

Điều thú vị là Tylor vô cùng may mắn, luôn thoát khỏi những tình huống oái ăm nhất bằng những cách không ngờ được. Khi bị hãm hại bằng một con chip được đặt trong túi áo, con chip rơi đúng chỗ kẻ chủ mưu vì túi bị rách. Khi bị quân Raalgons đánh tả tơi đến đường cùng thì lửa của một hành tinh gần đó thổi bay giùm tàu địch. Tylor luôn hành động một cách khác người, được đến đâu hay đến đó chẳng suy tính gì, nhưng hành động đó dường như lại là lối thoát duy nhất trong hoàn cảnh hiểm nghèo. Anh ta luôn chuyển bại thành thắng khiến mọi người hết sức hoang mang rằng Tylor là thánh ăn may vi diệu hay là thiên tài giả ngu. Cấp dưới thì coi anh như của nợ, thật không thể đoán nổi tiếp theo anh sẽ làm trò gì. Còn các đối thủ thì hết sức thận trọng và nể phục, xem Tylor là một nhà chiến thuật với mưu lược kì tài và hành động đầy bất ngờ.

Tylor được xây dựng vừa vặn với khuôn khổ của thể loại phim hài. Anh ta đã chứng minh rằng một nhân vật hay không nhất thiết phải phức tạp, có nội tâm sâu sắc hay backstory đầy đủ. Chỉ cần cá tính thú vị độc đáo, Tylor đã biến anime trở thành sân khấu tỏa sáng của riêng mình. Anh ta tuy hời hợt nhưng phóng khoáng với phương châm "cứ làm bất cứ điều gì bạn muốn". Anh liều lĩnh nhưng không bốc đồng mà luôn vì bảo vệ đồng đội. Anh vô trách nhiệm nhưng không vô tình, chính lòng tốt bụng và nhân ái bao la đã giúp Tylor thu phục kẻ thù và gắn kết các thành viên trên tàu. Anh trung thực, chân thành, tình cảm, luôn lạc quan và có niềm tin vững vàng. Dù có kêu ca như thế nào thì mọi người vẫn luôn tin cậy và mong muốn được sát cánh bên một con người như thế. Tất cả đã làm nên nét đẹp của nhân vật này.

Hình ảnh

The Irresponsible captain Tylor sở hữu phần hình ảnh tiêu chuẩn và gần như điển hình của anime thập niên 90. Luôn hoan nghênh hàng vẽ tay và tạo hình vật sát thực như thế này. Các nhân vật có những nét đặc trưng riêng dễ phân biệt, trang phục được đầu tư. Đồ họa và animation đều bình thường, nhưng xét về cách sử dụng linh động và hiệu quả thì nhiều anime khác nên học tập. Những người thực hiện biết lúc nào nên hạn chế hay tăng chất lượng animation trong các cảnh phim. Có lúc chuyển động rất ít làm mạch phim dãn ra tạo không khí căng thẳng, còn khi cần thiết thì quan tâm đến từng chi tiết nhỏ như rung động của cánh mũi khi di chuyển. Một vài tập còn có animation vượt trội hơn hẳn. 

Cảnh nền cũng không được chăm chút và có nhiều sáng tạo, nhưng thiết thực hơn, họ dồn tâm lực vào các thiết kế tàu chiến, máy móc thiết bị và đặc biệt là chiến hạm của Raalgons. Điều đó không những giúp người xem dễ dàng phân biệt được tàu Trái Đất và của người ngoài hành tinh, mà còn hình dung được văn hóa, kiến trúc của người Raalgons. Rõ ràng The Irresponsible captain Tylor không có phần nhìn lung linh hút mắt gì, nhưng nó đã tận dụng tốt những gì mình có.

Âm thanh

Được chắp bút bởi Kenji Kawai, anime may mắn có được bộ OST khá vừa ý. So với những công trình đáng nhớ của ông như trong Ghost in the shell, Patlabor, Fate/Stay night, Higurashi, Moribito… thì âm nhạc trong đây chả là gì. Nó thiếu tính độc đáo và số lượng không nhiều, không phải một cái gì đó khiến người ta nhớ lâu, nhưng bù lại rất đa dạng về nhạc điệu. Từ nhẹ nhàng du dương, hài hước nhí nhố cho đến trang nghiêm đúng chất quân đội, bộ soundtrack này được sinh ra để phục vụ mọi cảnh phim. Nhất là trong những phân đoạn hài hước, khi Tylor bắt đầu phát biểu một cái gì đó bất thường thì một đoạn nhạc châm biếm vang lên nghe rất là ngu và buồn cười. Để có được OST đa sắc như vậy, Kenji Kawai đã dùng nhiều nhạc cụ như piano, sáo, organ, trống kèn các kiểu, phù hợp với nhiều không khí và tâm trạng khác nhau. 

Bộ phim còn sử dụng nhạc kinh điển như Overture William Tell (Gioacchino Rossini), On The Beautiful Blue Danube (Johann Strauss II). Đặc biệt là tập 23 dùng nhạc khá hay để lột tả tầm vóc và sự căng thẳng của cuộc chiến, có đoạn còn parody 2001: A space odyssey một cách hài hước. Bài Opening và Ending thì mang sắc thái lạc quan, tươi sáng với phần minh họa vui nhộn rất hợp với anime. Về khoản lồng tiếng thì nhìn chung các diễn viên đều làm tròn vai. Trong đó seiyuu Kouji Tsujitani trong vai Tylor khá ấn tượng. Cái giọng điệu phởn phởn vui vẻ của anh chàng mỗi khi nói "Không sao, có tôi ở đây rồi" sẽ rất khó quên. Kouji Tsujitani có vẻ phù hợp với nhiều nhân vật có tính cách tương tự như Miroku (InuYasha), Kubo Ken (Otaku no video) hay Hayami (Hajime no Ippo) nên không ngạc nhiên lắm về điều này.

Tổng kết

Trong những năm gần đây, số lượng anime hài tăng chóng mặt nhưng thiếu vắng sự sáng tạo, hoặc bựa nhảm, rập khuôn hoặc dính liền với slice of life. Để tìm một bộ comedy có plot đàng hoàng, tình tiết dí dỏm vui nhộn thì sẽ sáng suốt hơn nếu bạn lội ngược dòng về quá khứ. Nhiều anime cũ sáng giá nhưng bị lãng quên như The Irresponsible Captain Tylor sẽ khiến bạn bất ngờ. Một chút thông tin là Tv series kết thúc còn dang dở nên bạn có thể tìm xem OVA (mặc dù nó không được hay như phần đầu).

Overall: 8

Người viết: Hazy Nguyen

* Mọi trích dẫn từ bài viết này xin vui lòng ghi chú nguồn: http://toptenhazy.blogspot.com